Konkurs rzeźbiarsko-architektoniczny na projekt Pomnika Żołnierzy Wyklętych wraz z zagospodarowaniem skweru we Wrocławiu.
Projekt : Współautor
Inwestor : Gmina Wrocław
Lokalizacja : Skwer u zbiegu ulic Glinianej, Borowskiej i Dyrekcyjnej we Wrocławiu
Rok : 2020
Wizualizacje: Barbara Getter
Nagrody : 2 miejsce w konkursie rzeźbiarsko-architektonicznym
KONCEPCJA
Historyczna ranga, oraz tragizm losu żołnierzy wyklętych obliguje do powściągliwości formalnej bez agresywnej figuracji i patosu. Dlatego użyto jedynie symbolicznych odniesień do martyrologii poprzez użycie syntetycznej formy „muru oporu” stworzonego z kamiennych brył. Formy te zbudowane na rzucie równoramiennego krzyża symbolizują żołnierzy stojących niezłomnie w obronie wyznawanych wartości. Bryły wzajemnie się zazębiają i uzupełniają tworząc formalną barykadę przeciw siłom zniewolenia.
Swobodna lokalizacja pionowych „brył – postaci żołnierzy”, na pustej płaszczyźnie placu, sugeruje równocześnie, wywołanie ich do „apelu poległych”. Wrażenie to potęgują równe ścieżki prowadzące do „lasu”.
Projektowana lokalizacja pomnika wraz z placem pozwoliła zachować istniejącą zieleń wysoką w nienaruszonej postaci. Natomiast zmieniono przebieg ciągów pieszych na terenie skweru dostosowując je do koncepcji przestrzennej pomnika. Zmieniono również lokalizację rabatki kwiatowej wraz z surowymi elementami betonowych siedzisk.
Funkcjonalne przesłanki lokalizacji pomnika są w opozycji do stron świata i powodują północno-wschodnią ekspozycję frontu bryły rzeźbiarskiej. Dlatego w koncepcji formy istotną rolą powierzono ukośnym ścięciom górnych płaszczyzn, pod kątem 45 stopni. Taki zabieg formalny powoduje, że płaszczyzna żołnierskich krzyży jest stale oświetlona światłem słonecznym, niezależnie od pory dnia. Powoduje to skontrastowanie światła i cienia co jest istotnym elementem odbioru przestrzenności bryły pomnika. Całość odbioru plastycznego dopełni ciemne tło starodrzewu skweru.
Rozwiązania plastyczne pomnika sprowadzają się do modułowej zasady kompozycyjnej formy rzeźbiarskiej. Na niej znajduje się inskrypcja „ Żołnierzom wyklętym wiernym przysiędze Rzeczypospolitej” oraz orzeł.
Bryły przewidziano do realizacji z jasnego granitu „Strzegom”. Jedna, najniższa bryła, jest przewidziana z kontrastującego kolorem, ciemnego granitu. Stanowi ona symboliczny „kamień pamięci” poległych żołnierzy wyklętych. Na nim umieszczono odznaki wszystkich grup i organizacji żołnierskich biorących udział w tym ruchu oporu. Płaszczyznę nawierzchni placu przewiduje się z surowej kostki granitowej. Sama bryła pomnika posiada wydzieloną nawierzchnię z płyt kamiennych stworzoną z ukierunkowanych pasów o szerokości 50 cm.
